DANE w procesie budowlanym z wykorzystaniem BIM

Aby łatwiej zrozumieć potencjał  BIM, warto cofnąć się do ostatnio zrealizowanego projektu budowlanego procedowanego w tradycyjnym podejściu i wspomnieć najczęściej pojawiające się problemy oraz zagrożenia, wynikające z rozproszenia informacji lub braku dostępu do nich. Oczywiście, w zależności od Interesariusza, miały one inną wagę, priorytet oraz oddziaływanie, jednakże ich wpływ na trzy fundamenty determinujące sukces projektu – koszt, czas, jakość, był zapewne bardzo podobny.  Brak zwartych i spójnych informacji, zawsze będzie dawać możliwości interpretacji rozrzuconych po projekcie danych dla potrzeb własnego punktu widzenia, co będzie znacznie polaryzować pozycję uczestników projektu i przy eskalacji prowadzić do konfliktów.

Dla każdego z tych fundamentów przytoczymy przykład „niezrozumienia”,  wynikającego z „rozbieżności i braków informacyjnych”, a  analizę przeprowadzimy pod kątem producenta wraz ze stosownym komentarzem.

Koszt

Brak jasno zdefiniowanego producenta w specyfikacji, a „umocowanego” przy doborze urządzenia.

Konsekwencje: Niespójna dokumentacja. Inny podmiot w opisie, inny w karcie doboru, być może inny w specyfikacji.

Komentarz: Zdarza się, iż dobór urządzeń w pośpiechu odbywa się „na sztukę” co znaczy, że sam dobór delegowany jest na dostawcę rozwiązania lub Generalnego Wykonawcę. Dobory urządzeń, pomimo iż mogą spełniać warunki brzegowe, mogą różnić się w samych rozwiązaniach technicznych oraz późniejszym rachunku ekonomicznym na etapie użytkowania. Taka niespójność, dla jednego interesariusza ma wpływ na koszt, dla innego na jakość, a dla kolejnego na nic… ponieważ spełnia założenia warunków brzegowych.

Czas

Dostępność podzespołów urządzenia, niezbędnych do jego wyprodukowania.

Konsekwencje: Opóźnienie dostawy i uruchomienia, zmiana podzespołu kosztem parametrów technicznych i użytkowych

Komentarz: W obecnej sytuacji, gdzie łańcuchy dostaw są mocno eksploatowane bądź wprost zerwane, istnieje duże ryzyko opóźnień w dostawach podzespołów do urządzeń, które mogą mieć wpływ na jego prawidłową pracę. Zastąpienie jednych podzespołów innymi, może spowodować zaburzenie działania optymalnego punktu pracy, co może mieć wpływ na ekonomię użytkowania bądź poprawność samego działania. Ten przykład wskazuje ponownie, iż waga rozwiązania ma różny priorytet dla każdego z uczestników projektu, natomiast w ujęciu ogólnym, ma wpływ na jego całość.

Jakość

Zastąpienie jednego urządzenia innym, podobnym, o podobnych parametrach pracy.

Konsekwencje: W dłuższej perspektywie czasu, wadliwe działanie i potencjalne koszty napraw.

Komentarz: : Brak określonego w projekcie producenta może skutkować jego „podmianą” na etapie realizacji. W tym przypadku jak i w poprzednich, każda ze storn ma inne priorytety  oraz inną wagę tejże zmiany.

Wyżej  przedstawione przykłady, powielane są na każdej z inwestycji w mniejszym lub większym stopniu. Można to podejście akceptować i tracić setki godzin na wzajemne sprawdzanie i kontrole lub też zmienić podejście i wykorzystać dostępne na rynku innowacyjne rozwiązania.

A może BIM?

BIM, to nie jedynie wykorzystanie nawet najbardziej zaawansowanych narzędzi do modelowania 3d. Koncepcja realizacji projektu z jego wykorzystaniem, najbardziej powinna się skupić na jego trzech podstawowych filarach tj.: koordynacji, kooperacji i komunikacji. Poprawne zaplanowanie tych procesów, na każdym z etapów cyklu życia obiektu pozwala integrować dane  i zapewnia stały dostęp do aktualnych informacji zarówno projektowych jak i realizacyjnych, a w późniejszym etapie również zarządczych. Przy tym podejściu do wykorzystania BIM w projekcie,  model staje się jego centralnym punktem i jednocześnie nośnikiem tych informacji.

Dla kogo BIM?

Klient, Inwestor, Projektant, Generalny Wykonawca, Producent – każdy z interesariuszy projektu ma swoje cele i potrzeby przy jego realizacji. Zaawansowanie modelu, poziom szczegółowości informacji zawartych w modelu oraz dodatkowym środowisku (CDE – Common Data Enviroment) z nim zintegrowanym, powinien spełniać ich oczekiwania. Prawidłowo prowadzony projekt oraz poprawnie określone założenia jego realizacji zawarte w dokumentach kontraktowych EIR (Wymagania Zamawiającego) i BEP (Plan realizacji BIM) powinny jasno i przejrzyście je zdefiniować.

Jakie dane tworzymy przy projektowaniu w BIM?

Realizacja projektu budowlanego odbywa się w oparciu o dane. Modele, rysunki, specyfikacje, obliczenia, analizy, kosztorys, harmonogram, normy, dokumentacja opisowa – wszystko to jest źródłem informacji niezbędnych do jego wybudowania. W kontekście wykorzystania BIM w trakcie realizacji, możemy te dane podzielić na 4 zasadnicze grupy:

• Dane wejściowe
• Dane projektowe
• Dane realizacyjne
• Dane powykonawcze

DANE WEJŚCIOWE

Mianem tych danych, określamy zbiorczo dokumentację stanowiącą punkt wejścia dla planowania inwestycji oraz fazy projektowania. W ich skład mogą wchodzić:

• uwarunkowania brzegowe miejsca inwestycji: Miejscowy Plan Zagospodarowania, Warunki Zabudowy, inne planowane inwestycje 
• dane tematyczne GIS – dane opisujące obiekty fizyczne i nie fizyczne nad i pod terem inwestycji. W skład tego pakietu mogą wchodzić informacje dotyczące: sieci drogowej, instalacji podziemnych, instalacji napowietrznych, warunki gruntowe, hydrologia, ukształtowanie terenu, granic nieruchomości, zabytków, obszarów: chronionych, leśnych, rolnych, zanieczyszczonych itp.
• dokumentacja z poprzednich etapów inwestycji, przez którą należy rozumieć zarówno dokumentację techniczną istniejących obiektów, jak i dokumentację z fazy planowania: studium wykonalności, koncepcja architektoniczna, wymagania efektywności zabudowy inwestora itp.
• analizy techniczne – między innymi takie jak: nasłonecznienia, przesłaniania innych obiektów, chłonności działki, energetyczna, chłonności obiektu, wiatrowa.

DANE PROJEKTOWE

Dane projektowe to zbiorcze określenie danych ustrukturyzowanych i nieustrukturyzowanych mających realny kształt i posiadających wpływ na spełnienie założeń projektowych oraz samą realizację projektu. Uwzględniają założenia  danych wejściowych, uzupełnione są o konkretne rozwiązania techniczne i obliczenia, a także o wynik ekonomiczny oraz bezpieczeństwo inwestycji. W skład tego typu danych mogą wchodzić:

• INFORMACJE USTRUKTURYZOWANE

- BIM model

• INFORMACJE NIEUSTRUKTURYZOWANE

- harmonogram rzeczowo-finansowy
- raporty i dodatkowe pracowania tekstowe
- arkusze kalkulacyjne
- informacje opisowe (umowy, gwarancje, dokumentacja techniczna)
- zdjęcia
- pliki bcf
- dokumentacja 2d

• Obliczenia branżowe – analiza MES, obliczenia hydrauliczne, obliczenia cieplne, analiza CFD, obliczenia elektryczne, bilanse
• Model BIM 3d – modele służące jako podstawa do:

- generowania dokumentacji 2d, specyfikacji, zestawień i przedmiarów 
- koordynacji projektowej
- wymiany informacji
- wizualizacji

• Dokumentacja rysunkowa
• Dokumentacja opisowa
• Specyfikacje i dobory

DANE REALIZACYJNE

Mianem danych realizacyjnych określamy zbiór informacji, które umożliwiają śledzenie postępów realizacyjnych, zarządzanie jakością wykonywanych prac, zarządzanie czasem i dostawami, a także bezpieczeństwem na placu budowy. W skład danych realizacyjnych mogą wchodzić:

• Harmonogram prac (BIM 4d) – zintegrowany harmonogram z elementami modelu umożliwiający wizualizację postępu prac, przewidywania trudności ich wykonywania, analizy zagrożeń oraz koordynacji prac w korelacji z logistyką materiałów i placu budowy.
• Analiza kosztowa (BIM 5d) – zintegrowanie kosztów jednostkowych do elementów w modelu umożliwiających bieżącą kontrolę finansową, dokładniejsze fakturowanie, bardziej elastyczne zarządzanie zmianą oraz przewidywanie i planowanie zdarzeń ekonomicznych w trakcie realizacji.
• Dokumentacja powykonawcza – model uzupełniony danymi wykonawczymi z etapu realizacji między innymi takimi jak: dane teleadresowe producenta i montera, dokumentacje fotograficzną robót ulegających zakryciu,  odnośniki do dokumentacji technicznej i uzupełniającej (rysunki, DTR, schematy itp.).

DANE POWYKONAWCZE

Dane gromadzone na etapie realizacji budowy przez Generalnego Wykonawcę i jego podwykonawców. Ich zdaniem jest opracowanie modelu zarządczego zawierającego kompletne informacje niezbędne na etapie użytkowania obiektu. 

Wyróżniamy dwa typy danych:

• Informacje użytkowe – między innymi takie jak: DTR, instrukcja obsługi, umowy serwisowe, plany przeglądów, schematy i diagramy.
• Plany serwisowe – sporządzone w oparciu i informacje użytkowe uzupełnione harmonogramem przeglądów, serwisowania.

DANE PRODUCENTA

Jako producent jesteśmy świadomym uczestnikiem tego procesu, a co za tym idzie, jesteśmy niejako zobligowani do „podzielenia się” naszymi danymi z innymi Interesariuszami. Dane te muszą być aktualne, czytelne, odpowiednio sformatowane i spójne. Każdy użytkownik  powinien w łatwy sposób odszukać w nich to, czego potrzebuje, adekwatnie to etapu inwestycji.
Zintegrowany z automatycznym generatorem rodzin Revit program doboru central wentylacyjnych Frapol Select oraz  autoryzowana biblioteka obiektów BIM dają nam gwarancję, że Wy jako ich użytkownicy, wykorzystując je w projektach będziecie pracować w oparciu o aktualne informacje i parametry, a nam pozwoli to bardziej elastycznie podchodzić do projektowanych przez Was rozwiązań  i sprostać ich wymaganiom.